سازمان تامین اجتماعی برای تضمین مالی آینده‌ی قشر‌های مختلف جامعه، انواع بیمه را در نظر گرفته است. به طور کلی این سازمان، دو نوع خدمات بیمهای را ارائه می‌دهد: بیمه اجباری و بیمه اختیاری. در این مقاله قصد داریم با بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد که زیر دسته‌ای از بیمه اختیاری سازمان تامین اجتماعی است آشنا شویم.
بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد چیست؟
برای آشنایی با مفهوم بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد، بهتر است ابتدا در مورد چیستی بیمه اختیاری و اجباری سازمان تامین اجتماعی بدانیم:
بیمه اجباری تامین اجتماعی
کارفرما‌های مشمول قانون کار موظف هستند، علاوه بر پرداخت حقوق و مزایا، کارگران یا کارمندان خود را بیمه کرده و حق بیمه‌ی آن‌ها را پرداخت کنند. درواقع در این نوع بیمه تامین اجتماعی، پرداخت حق بیمه وظیفه‌ی کارفرما خواهد بود.
بیمه تامین اجتماعی اختیاری
بیمه تامین اجتماعی اختیاری، مختص افرادی بوده که هیچگونه بیمهای را ندارند. بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد نیز زیر شاخه‌ای از این نوع بیمه است. هر فردی که صاحب یک شغل بوده و بیمهای نداشته و یا کارگر و کارمند بوده و از طرف کارفرما بیمه نشده است، می تواند نسبت به درخواست بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد درخواست دهد.
مطالب مرتبط: قرارداد کار معین چیست و شرایط آن چگونه است؟
شرایط عمومی برای ثبت نام در بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد
- بیمه‌شونده باید حداقل ۱۸ سال سن داشته باشد.
- حداکثر سن برای درخواست بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد برای مردان ۵۰ سال و برای زنان ۴۵ سال است.
- در صورتی که سن بیمه‌شونده بیشتر از ۵۵ سال شده باشد، برحسب مازاد سنی، حق بیمه افزایش می‌یابد.
- اگر شخص بیمه‌شونده، سابقه‌ی ۱۰ ساله حق بیمه دارد، می‌توان محدودیت سنی را برای او در نظر نگرفت.
- افرادی که صاحب شغل هستند، باید مدارک لازم را برای اثبات شغل و میزان درآمد خود به سازمان تامین اجتماعی تحویل دهند.
مبلغ حق بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد
موضوعی که بسیار حائز اهمیت است میزان حق بیمهای است که ماهانه توسط بیمه‌شونده پرداخت می‌شود. طبق مصوبه‌ای که در سال ۱۴۰۲ توسط سازمان تامین اجتماعی در مورد بیمه مشاغل آزاد ارئه شده است: هر بیمه‌شونده‌ای با توجه به بازه‌ی زمانی ۶ ماه و همچنین نرخ درصد حق بیمه، مبلغی را به عنوان حق بیمه به صورت ماهانه پرداخت می‌کند. اما نحوه تعیین بازه زمانی و نرخ و درصد بیمه پوشش دهی شده:
مبلغ حق بیمه در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۲؛ هر ماه ۳۱ روز
- نرخ ۱۲ درصد؛ ۶۵۸.۰۰۰ تومان
- نرخ ۱۴ درصد؛ ۶۶۸.۰۰۰ تومان
- نرخ ۱۸ درصد؛ ۹۸۷.۰۰۰ تومان
مبلغ حق بیمه در ۶ ماه دوم سال ۱۴۰۲؛ هر ماه ۳۰ روز
- نرخ ۱۲ درصد؛ ۶۳۶.۰۰۰ تومان
- نرخ ۱۴ درصد؛ ۷۴۳.۰۰۰ تومان
- نرخ ۱۸ درصد؛ ۹۵۵.۰۰۰ تومان
در نظر بگیرد، مبلغ‌های ذکر شده به صورت تقریبی بوده و مبالغ بر حسب میزان دستمزد و حقوق شخص بیمه‌شونده محاسبه می‌شود.
تفاوت بین نرخ درصد‌های بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد
تفاوت‌هایی بین نرخ و درصد‌های پوشش دهی این نوع بیمه وجود دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:
بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد با نرخ ۱۲ درصد
این نوع بیمه به عنوان بیمهای با حداقل پوشش دهی معرفی می‌شود که ۱۲ درصد از دستمزد شخص باید به صورت ماهانه به عنوان حق بیمه پرداخت شود. بیمه فوت و بازنشستگی از مزایای این نوع بیمه است. درصورتی که شخص بیمه‌شده، قبل از موعد مقرر بازنشستگی، فوت کند، حقوق بازنشستگی مشمول او نخواهد شد. اشخاصی که کسی را تحت تکلف ندارند و به نوعی سرپرست خانواده نیستند، این نوع بیمه برای آن‌ها مناسب خواهد بود.
بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد با نرخ ۱۴ درصد
بیمه بازنشستگی و فوت، مزایای بیمه ۱۴ درصد مشاغل آزاد است. در این نوع بیمه، مستمری شخص بیمه‌شونده بعد از فوت به افراد تحت تکلفش می‌رسد. ۱۴ درصد از دستمزد ماهانه شخص، باید به عنوان حق بیمه به سازمان تامین اجتماعی پرداخت شود.
بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد با نرخ ۱۸ درصد
به عنوان کامل‌ترین بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد، بیمه ۱۸ درصد است. بیمه فوت و بازنشستگی و همچنین کار‌افتادگی از جمله مزایای این نوع بیمه خواهد بود. به یاد داشته باشید، از کار‌افتادگی جزئی را نمی توان، تحت پوشش این بیمه دانست.
کلام آخر
در پایان بحث پیرامون بیمه تامین اجتماعی مشاغل آزاد، می‌توان گفت که این نوع بیمه به عنوان شبکه ایمنی اجتماعی، عاملی کلیدی در تامین آرامش خاطر و امنیت مالی افرادی است که خارج از چارچوب‌های مشاغل سنتی فعالیت می‌کنند. استفاده از خدمات بیمهای نه تنها منجر به ایجاد تعادل و ثبات در دوران نیاز و بیماری برای این افراد می‌شود، بلکه با تقویت زیرساخت‌های حمایتی، به توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی آن‌ها نیز کمک می‌کند.
این امر سبب می‌شود که مشاغل آزاد به عنصری پایدار و موثر در اقتصاد کشور تبدیل شده و در عین حال، افراد دارای این شغل‌ها نیز از حداقل حقوق اجتماعی خود بهره‌مند گردند. بنابراین، دولت‌ها و نهادهای حاکمیتی بایستی با حمایت مستمر از این بخش، ضمن افزایش پوشش بیمهای، نقش موثری در ارتقاء کیفیت زندگی و بهبود شرایط اقتصادی جامعه ایفا کنند.