درک اصول اولیه حسابداری برای همه افرادی که می‌خواهد درک بهتری از امور مالی داشته باشند، ضروری است. یکی از مفاهیم اساسی در حسابداری رابطه بین بدهکار و بستانکار است.
در این مقاله تعریف بدهکار و بستانکار در حسابداری را ارائه می‌کنیم و به تفاوت ها و شباهت های آن‌ها می‌پردازیم.
تعریف بدهکار و بستانکار در حسابداری
در حسابداری، «بدهکار» و «بستانکار» اصطلاحاتی هستند که به واحد های درگیر در معاملات مالی، به ویژه مربوط به استقراض و قرض دادن پول، اطلاق می‌شود.
بدهکار:
بدهکار فردی واقعی، تجاری یا نهادی است که به شخص دیگری بدهکار است.
به عبارت ساده تر، بدهکار کسی است که وجوهی را قرض گرفته یا کالا یا خدماتی را به صورت نسیه دریافت کرده و موظف به بازپرداخت مبلغ قرض است.
بدهی های بدهکاران تا زمان پرداخت، به عنوان بدهی در ترازنامه آن ها ثبت می‌شود.
بستانکار:
بستانکار فرد حقیقی، تجاری یا نهادی است که فرد یا نهاد دیگری به او بدهکار است.
به عبارت دیگر، بستانکار وام دهنده یا عرضه کننده ای است که کالا، خدمات یا پولی را به صورت نسیه ارائه کرده و در انتظار بازپرداخت است.
اعتبارات اعطایی به بدهکاران به عنوان دارایی در ترازنامه بستانکار ثبت می‌شود، تا زمانی که بدهکار با بازپرداخت بدهی به تعهد خود عمل کند.
مطالب مرتبط: راهنمای کامل درباره گروه‌بندی مشاغل مالیاتی 1402
توضیحات تکمیلی درباره بدهکار و بستانکار
برای فهم بهتر بدهکار و بستانکار در حسابداری، لازم است با مفاهیم زیر نیز آشنا شوید.
اعتبار (Credit) و بدهی (Debit) در حسابداری
در حسابداری از اصطلاحات «اعتبار» و «بدهی» برای ثبت معاملات استفاده می‌شود.
زمانی که بدهکار پولی را قرض می‌کند، این قرض به عنوان ورودی اعتباری در حساب بدهی او ثبت می‌شود که نشان دهنده افزایش مبلغ بدهی است. برعکس، برای یک بستانکار، وام دادن پول منجر به ورود بدهکاری در حساب دارایی می‌شود که منعکس کننده مبلغ دریافتنی است.
شرایط اعتباردهی (Credit Terms)
«شرایط اعتباردهی» شرایطی است که در آن از بدهکار انتظار می‌رود که به بستانکار بازپرداخت کند. این شرایط ممکن است شامل نرخ بهره، تاریخ سررسید پرداخت و هرگونه تخفیف قابل اعمال برای پرداخت زود هنگام باشد.
حساب های دریافتنی و پرداختنی
برای بستانکاران، مبالغی که بدهکاران به آن ها بدهکار هستند، اغلب به‌عنوان «حساب های دریافتنی» یا Accounts Receivable طبقه بندی می‌شوند. این حساب، نشان دهنده پولی است که بدهکار باید به بستانکار بدهد.
از سوی دیگر، بدهکاران «حساب های پرداختنی» (Accounts Payable) را در ترازنامه خود دارند که نشان دهنده پولی است که به بستانکاران بدهکار هستند.
سود تعهدی (Interest Accrual)
در سناریو های اعطای وام، بستانکاران اغلب برای مبلغ وام داده شده، سود می‌گیرند. این سود در طول زمان به مال تعلق می‌گیرد و به‌عنوان هزینه برای بدهکار و به عنوان درآمد برای بستانکار ثبت می‌شود.
شباهت‌های بدهکار و بستانکار
- انجام تراکنش های مالی: هم بدهکاران و هم طلبکاران در معاملات مالی شرکت دارند. بدهکار، پول، کالا یا خدمات را قرض می‌کند؛ در حالی که طلبکار پول قرض می‌دهد، کالا ها را ارائه می‌کند یا خدمات را به صورت اعتباری فراهم می‌سازد.
- تاثیر بر ترازنامه: معاملات بدهکار و بستانکار هر دو بر ترازنامه تأثیر می‌گذارند. برای بدهکار، مبلغ بدهی به‌عنوان بدهی ثبت می‌شود؛ در حالی‌که برای طلبکار، مبلغ دریافتنی به‌عنوان دارایی ثبت می‌شود.
- ورودی های اعتباری و بدهی: معاملات مربوط به بدهکار و بستانکار با استفاده از سیستم حسابداری دوبار ثبت می‌شود. برای بدهکاران، سمت اعتباری بدهی ها را افزایش می‌دهد و برای طلبکاران، سمت بدهکار دارایی‌ها را افزایش می‌دهد.
تفاوت‌‌های بدهکار و بستانکار
- موقعیت در معامله: بدهکار طرفی است که بدهکار است یا تعهدی برای بازپرداخت دارد؛ در حالی که طلبکار طرفی است که انتظار می‌رود بازپرداخت دریافت کند.
- تفاوت در حسابداری: از حساب بدهکار، مبلغ بدهی به‌عنوان بدهی ثبت می‌شود. در مقابل، در حساب بستانکار، مبلغ دریافتنی به عنوان دارایی ثبت می‌شود.
- ارائه ترازنامه: بدهی های بدهکار به عنوان بدهی در ترازنامه ثبت می‌شود. در مقابل، مبالغ دریافتنی از بدهکاران به عنوان دارایی در ترازنامه یک بستانکار ارائه می‌شود.
- ماهیت معامله: بدهکاران معمولاً نماینده افراد یا نهاد هایی هستند که کالا ها، خدمات یا وجوهی را به صورت اعتباری دریافت کرده و موظف به بازپرداخت هستند. از سوی دیگر، طلبکاران معمولاً وام دهندگان یا تأمین کنندگانی هستند که اعتبار را تمدید کرده و در انتظار بازپرداخت هستند.
- شرایط اعتباردهی: شرایط اعتبار دهی، مانند نرخ بهره و سررسید پرداخت، بیشتر برای طلبکاران مطرح است. اعتبار دهندگان شرایط را برای مدیریت ریسک مرتبط با وام مشخص می‌کنند.
سخن پایانی
در این مقاله اطلاعات کافی در رابطه با بدهکار و بستان کار در حسابداری به زبان ساده ارایه داده ایم، و به تفاوت ها و شباهت های بین این دو پرداخته ایم. بدهکار شخصی است باید بدهی پرداخت کند. و بدهی های بدهکار در ترازنامه به عنوان بدهی ثبت می شود. و بستانکار شخصی است که مقدار بدهی پرداخت شده را از شخص بدهکار دریافت می کند و معاملات بدهکار و بستانکار هر دو بر ترازنامه تأثیر می‌گذارند.