هر شرکت یا کسب و کاری، مسئولی برای پیگیری صورت های مالی و اقتصادی دارد که حسابدار نامیده می شود. در ابتدا به تعریف حسابرس می پردازیم تا تمایز بین عملکرد حسابرس و حسابدار را توضیح دهیم. در واقع، حسابرسی مجموعه ای از رویه هایی است که برای یافتن خطا ها و تخلفات از طریق بازرسی دقیق همه پرونده ها و اسناد موجود در شرکت یا کسب و کار استفاده می شود.

همچنین هدف حسابرسی ممکن است بررسی صورتهای مالی برای تعیین اینکه آیا استاندارد های حسابداری لازم رعایت شده است یا خیر بیان شود. اگر می خواهید بدانید حسابرسی چیست؟ و تمایز بین حسابرسی و حسابداری و همچنین تعهدات حسابرس در قبال شما چیست؟ تا آخر این مقاله با چالاک باشید.

دانلود نرم افزار حسابداری

حسابرسان شواهد را بررسی می کنند، تمام منابع داخلی، از جمله حسابداران را مورد سوال قرار می دهند، و مدارک را با آگاهی از تمامی سیستم ها جهت کنترل داخلی و بازرسی اسناد، بررسی می کنند.  به طور کلی حسابرس را می توان به عنوان فردی ناظر بر فعالیت های حسابدار معرفی کرد که از طریق تهیه گزارش، کلیه صورت های مالی و اسناد را شفاف سازی می کند.

حسابرس کیست؟ 

اکنون باید به شما توضیح دهیم که حسابرس چیست و چه کاری می تواند انجام دهد، یعنی فردی که وظیفه دارد به طور مستقل سوابق و اسناد مالی یک کسب و کار یا سازمان را بررسی کند. کلیه گزارشات و اسناد مالی باید توسط حسابرسان با استفاده از معیارهای تعیین شده توسط یک نهاد دولتی بررسی شود. حسابرس باید گزارشی تهیه و به مدیران ارائه کند تا اسناد را ممیزی کنند.

 به زبان ساده تر حسابرسی یعنی شرکت با یک حسابرس مستقل قرارداد می بندد تا اسناد و مدارک مالی شرکت بررسی شود. این بررسی ها برای ارائه گزارشی دقیق و مستقل درباره وضعیت مالی شرکت انجام می شود.

تمایز بین حسابدار و حسابرس به طور کلی می تواند به شرح زیر خلاصه شود.

یک حسابدار که تمام نیاز ها و گزارش های مالی را پیگیری می کند، در واقع مسئول امور مالی یک تجارت، بانک یا سازمان دولتی است. به شخصی که بر تمام کار های حسابدار نظارت خواهد داشت، حسابرس نیز گفته می شود.

تاریخچه حسابرسی گسترده است. تجزیه و تحلیل شواهد نشان می دهد که در قرن چهاردهم پس از میلاد،در طی معاملات گروهی افرادی به عنوان حسابرس به کار گرفته می شدند.

حسابرس کیست؟ 
حسابرس کیست؟

بانک ملی ایران از سال 1310 شروع به استفاده از حسابرسی و حسابداری کرد. با گذشت زمان و نیاز به استفاده از حسابرس، امروزه در کلیه مشاغل، بانک ها، مؤسسات مالی و ادارات از حسابرس استفاده می شود.

هدف حسابرسی

صورت های مالی شرکت و اداره باید همیشه به صورت شفاف ارائه شوند. برای تأیید کلیه اسناد، حسابرسی انجام می شود. هر گونه محاسبه یا تجزیه و تحلیل اطلاعات نیاز به یک حسابرسی کامل دارد. شرکت ها، کارخانه ها و مؤسسات معمولاً یک حسابرس که در انجام کار مهارت دارد را استخدام می کنند  تا صورت های مالی و اسناد را بررسی کند.

دانلود نرم افزار حسابداری

مطالب مرتبط: حداقل حقوق ۱۴۰۲ و میزان افزایش حقوق کارگران

ویژگی های یک حسابرس

شما باید در هر فردی که برای انجام ممیزی استخدام می کنید به دنبال ویژگی های اخلاقی و حرفه ای باشید. حسابداران و حسابرسانی که مستقیماً با امور مالی کار می کنند ملزم به پیروی از دستور العمل های اخلاقی خاصی هستند. در نتیجه یکی از مهم ترین جنبه های حوزه مالی یک شرکت ممکن است استخدام یک فرد بسیار قابل اعتماد برای حسابرسی باشد.

  • حسابرس مسئول رعایت تمامی استاندارد های اخلاقی و قوانین مرتبط با حسابرسی برای خود و دیگران است.
  • حسابرس باید استاندارد های حسابرسی بخش و شرکت را در نظر بگیرد.
  • حسابرس در بررسی امور مالی و اصول بنیادی باید با روش حسابرسی و اصول آن آشنایی کامل داشته باشد.
هدف حسابرسی و ویژگی های یک حسابرس
هدف حسابرسی و ویژگی های یک حسابرس

دسته بندی حسابرسان 

حسابرسان دو دسته هستند و هر دسته بسته به تقاضای شغلشان ملزم به انجام وظایف مختلفی هستند.

حسابرسان درون سازمانی

هیئت مدیره یا رئیس یک شرکت حسابرس داخلی را جهت بررسی سوابق مالی موسسه و کسب و کار استخدام می کند. گزارش ماهانه یا سالانه فعالیت های حسابداری توسط حسابرس به هیأت مدیره ارائه شود. در این نوع حسابرسی، واحد تجاری یا شرکت مرکزی در حوزه مسئولیت حسابرس است.

دانلود نرم افزار حسابداری

حسابرس بی طرف

یک فرد آگاه و خارج از گروه معمولاً توسط شرکت های بزرگ استخدام می شود تا صورت های مالی شرکت را بررسی کند. حسابرس بی طرف یک حسابرس مستقل است که به تنهایی مشغول به کار است و با مشاغل بزرگ و کوچک، سازمان های دولتی، دفاتر و کارخانه ها فعالیت می کنند.

طبق دستور العمل ها و استاندارد هایی که شرکت مربوطه به آنها ابلاغ کرده است کلیه عملیات حسابرسی خود را انجام می دهند.

حسابرسی های مختلف

حسابرسی ها به دلایل مختلفی در هر اداره، کارخانه و تجارتی انجام می شود.

حسابرسی صورت های مالی:

حسابرسی صورت های مالی اولین انتخابی است که در بحث حسابرسی به ذهن متبادر می شود. صورت های مالی یک شرکت به منظور اعتبارسنجی آن مورد بررسی قرار می گیرند. د

ر این نوع حسابرسی، شخص ثالثی که عضوی از کارکنان شرکت نیست، می‌ تواند تمامی عوامل مالی را بررسی کرده و گزارش کاملی از صورت های مالی به هیئت مدیره و مدیریت ارشد ارائه کند.

حسابرسی های مختلف
حسابرسی های مختلف

حسابرسی عملیاتی:

شرکت ها از یک فرد آگاه برای حسابرسی اهداف تعیین شده در یک سازمان استفاده می کنند. حسابرسی عملیاتی به فرآیند روشمند و منظم ارزیابی  اشاره دارد که برای تهیه گزارشی در مورد سطح کارایی مالی و اثربخشی عملیات مهم شرکت استفاده شود.

سطح کارایی اقتصادی و اثر بخشی کلیه سیستم های حسابداری و پیشنهادات اصلاحی برای بهبود کارایی فعالیت های شرکت از نتایج حسابرسی عملیاتی می باشند.

دانلود نرم افزار حسابداری

حسابرسی رعایتی:

میزان رعایت سیاست ‌های داخلی و احکام هر شرکت با استفاده از یک حسابرس تعیین می شود. به عبارتی هر شرکتی  دارای قوانین و مقررات جداگانه خود و همچنین احکام و سیاست های داخلی می باشد که بر اساس آن به رتبه بندی افراد خواهند پرداخت.

حسابرسی حقوقی:

زمانی که اختلافات مالی رخ می دهد، با حضور یک حسابرس آگاه و با تجربه می توان تمامی اختلافات را بررسی کرد، این شرایط می تواند شامل ضرر های مالی و تجاری شرکت، تخلف مداوم کارکنان و اختلاف نظر بین صاحبان یا شرکای یک تجارت یا کارخانه باشد. در این شرایط  استفاده از روش حسابرسی حقوقی یک ضرورت است.

هدف از حسابرسی مستقل:

هدف اصلی این فرآیند، ایجاد شفافیت مالی و جلوگیری از اختلافات احتمالی بین شرکت ها و اداره دارایی است. حسابرس به عنوان یک شخص مستقل، بدون جانبداری از شرکت یا دولت، گزارشی بی طرفانه ارائه می دهد.

استاندارد های حسابرسی چیست؟

در زمینه ارزیابی کیفیت کار حسابرسان استاندارد هایی در نظر گرفته می شود و معمولاً از سه دسته برای گروه بندی این استاندارد ها استفاده می شود که در ادامه هر یک را مختصرا توضیح خواهیم داد.

استاندارد های حسابرسی چیست؟
استاندارد های حسابرسی چیست؟

استاندارد های عمومی حسابرسی

در این روش شخص یا افرادی که شرایط لازم را داشته باشند و آموزش های لازم را دیده باشند به عنوان حسابرس انتخاب می شوند. حسابرس باید به طور مستقل رأی خود را در این نوع حسابرسی حفظ کنند. در این نوع استاندارد، تهیه گزارش و رسیدگی باید با مراقبت حرفه ای صورت گیرد.

استاندارد های عملیات (رسیدگی)

در عملیات حسابرسی باید برنامه ریزی کافی وجود داشته باشد و کار کارکنان باید به درستی نظارت شود. برای ارائه و ارزیابی گزارش صورت های مالی و وضعیت مالی شرکت از قبیل میزان بدهی ها و پرداختی باید توجه خاصی در مورد جمع آوری مدارک و مستندات برای جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی در حین حسابرسی، مبذول دارید. 

با توجه به اهمیت این نوع حسابرسی، برای اظهارنظر نسبت به صورت های مالی که از طریق بازرسی و تحقیق به دست آمده است، باید شواهد و مدارک کافی وجود داشته باشد.

استاندارد های گزارشگری

گزارشی که ارائه می شود باید نشان دهد که صورت های مالی بر طبق اصول حسابداری تهیه شده‌ است همچنین باید نشان دهد که اصول در دوره جاری نسبت به دوره قبل، به طور یکنواخت رعایت نشده‌ است. اطلاعات می‌بایستی بطور شفاف طبق یادداشت های ضمیمه صورت های مالی ارائه شده ذکر گردد.

انواع گزارش حسابرسی

  1. گزارش مقبول: اسناد و مدارک کاملاً درست و مطابق قوانین است.
  2. گزارش مشروط: برخی موارد نیاز به اصلاح دارند و در صورت انجام تغییرات، وضعیت بهبود می یابد.
  3. گزارش مردود: اسناد و مدارک کاملاً نادرست و قوانین رعایت نشده است.

حسابرسی و حسابداری چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟

حسابرسی و حسابداری دو فرآیند مرتبط اما متفاوت در امور مالی یک سازمان هستند. حسابداری به ثبت، طبقه بندی و گزارش گیری معاملات مالی یک شرکت می پردازد تا اطلاعات مالی دقیق و به روز را برای مدیران و سهام داران فراهم کند.

در مقابل، حسابرسی فرآیند مستقل بررسی و ارزیابی صحت و انطباق اطلاعات مالی با استاندارد ها و قوانین است، که معمولاً توسط حسابرسان خارجی انجام می شود.

به عبارت دیگر، حسابداری اطلاعات مالی را تولید می کند، در حالی که حسابرسی صحت و دقت این اطلاعات را تأیید می کند. حسابرسی به عنوان یک ابزار نظارتی و کنترلی برای اطمینان از شفافیت و اعتبار گزارش های مالی به کار می رود.

دانلود نرم افزار حسابداری

تعهدات حسابرس

حسابرسان اغلب به دلایل مختلف به کار گرفته می شوند. با این حال، موارد زیر برخی از مهم ترین مسئولیت های حسابرس هستند.

  • مقایسه حساب های شرکت با صورت های مالی و مقررات داخلی آن
  • تجزیه و تحلیل داده ها و جمع آوری داده های نهایی برای نظارت بیشتر بر حسابداران و تضمین صحت گزارش های آنها
  • تجزیه و تحلیل جامع سیستم های گزارشگری مالی که می تواند صحت خروجی آنها را تضمین کند.
  • توصیه به بهبود عملیات داخلی و شناسایی راه هایی برای جلوگیری از اشتباهات و سوء استفاده مالی.

مزایای استفاده از حسابرس

استفاده از حسابرس در یک سازمان یا شرکت دارای بسیاری از مزایاست. در زیر تعدادی از این مزایا را بررسی می کنیم:

  • اطمینان از صحت و دقت اطلاعات مالی: حسابرسان حرفه ای مسئولیت بررسی صحت و قابل اعتماد بودن اطلاعات مالی را بر عهده می گیرند. با بررسی و ارزیابی دقیق روش ها و رویه های مالی سازمان، حسابرسان مطمئن می شوند که اطلاعات مالی درست و کامل است و با استاندارد های حسابداری مطابقت دارد.
  • بهبود سیستم کنترل داخلی: حسابرسان با بررسی و ارزیابی سیستم ها و فرآیند های داخلی سازمان، نقاط ضعف و نواقص را شناسایی می کنند و پیشنهاداتی برای بهبود آن ها ارائه می دهند. این کار باعث افزایش کارآیی و کاهش خطا ها و ریسک های مالی در سازمان می شود.
  • اعتماد عمومی: حضور یک حسابرس مستقل و معتبر در سازمان، به عمومیت و شفافیت فعالیت های مالی و مدیریتی سازمان کمک می کند. حسابرسی مستقل و جامع به عمومیت اطلاعات مالی سازمان و افزایش اعتماد عمومی در بین سهام داران، مشتریان، بانک ها و سایر ذینفعان منجر می شود.
  • رفع اشکالات قانونی: حسابرسان با بررسی رعایت قوانین و مقررات مالی و مالیاتی، از رفع هرگونه تخلف و عدم رعایت مقررات مطمئن می شوند. این امر سازمان را در برابر خطرات قانونی و پیگرد قانونی محافظت می کند.
  • توجیه نقاط قوت و ضعف: حسابرسان با بررسی عملکرد مالی سازمان، نقاط قوت و ضعف آن را شناسایی و گزارش می دهند. این اطلاعات به مدیران و سهام داران کمک می کند تا بهبود های لازم را در سیاست ها و تصمیم گیری های خود ایجاد کنند.
  • پیشگیری از تقلب و تخلف: حسابرسی منظم و مستمر توسط حسابرسان مستقل می تواند از تقلب و تخلفات مالیاتی، سوء استفاده از دارایی ها و کلاهبرداری های مالی جلوگیری کند. این کار با ایجاد رعایت اصول اخلاقی و مالیاتی در سازمان، سودمندی های قابل توجهی را به همراه دارد.
مزایای استفاده از حسابرس
مزایای استفاده از حسابرس

در کل، حسابرسی منظم و کارآمد توسط یک حسابرس مستقل، اعتماد و قابلیت اطمینان را به سازمان و ذینفعانش می بخشد و بهبود های لازم را در فرآیند های مالی و مدیریتی سازمان ایجاد می کند.

فرایند حسابرسی چه زمانی انجام می شود؟

  • ارسال اظهارنامه مالیاتی: تا پایان تیر ماه.
  • شروع حسابرسی: پس از ارسال اظهارنامه، حسابرس اسناد را بررسی می کند.
  • ارائه گزارش: تا پایان مهر ماه، حسابرس موظف به تحویل گزارش نهایی است.

مهلت ارائه گزارش حسابرسی تا چه زمانی است؟

شرکت ها باید نسخه ای از گزارش حسابرس را تا پایان مهرماه به اداره دارایی تحویل دهند. در صورت تأخیر، شرکت مشمول جریمه می شود.

در حسابرسی چه مواردی بررسی می شود؟

حسابرس تمامی اسناد و مدارک شرکت را با دقت بررسی می کند. این موارد شامل:

  • فاکتور های خرید و فروش
  • بارنامه ها و اطلاعات باسکول
  • تأییدیه های بانکی
  • تأییدیه از شرکای تجاری
  • اطلاعات صادرات و واردات

سخن پایانی

به طور کلی وظایف حسابرس در جمع آوری و مقایسه اعداد و ارقام و گزارشات مالی و در نهایت تأیید یا رد آن ها خلاصه می شود. نظر حسابرس در مورد تأیید یا رد گزارشات مالی چه در اثر اشتباه چه تقلب، در قالب اظهار نظر حسابرسی ارائه می گردد.

تعریف حسابرسی، تمایز بین حسابرسی و حسابداری، و مسئولیت های حسابرس همه در این مقاله پوشش داده شده است. امیدوارم که این مقاله برای شما سودمند واقع شده باشد.