در دنیای پیچیده قوانین حقوقی و اجتماعی، تمایز بین اشخاص حقیقی و حقوقی نقشی محوری دارد. این دو مقوله، پایه و اساس شناسایی افراد و نهاد ها در نظام های حقوقی مختلف در سراسر جهان هستند.
این مقاله به بررسی مفاهیم اشخاص حقیقی و حقوقی می پردازد و ویژگی ها و تفاوت های کلیدی که آن ها را از هم متمایز می کند، بررسی می نماید.
اشخاص حقیقی چه کسانی هستند و چه ویژگی‌هایی دارند؟
اشخاص حقیقی (Natural person) که اغلب به آن ها افراد واقعی گفته می شود، افرادی هستند که به عنوان یک انسان واقعی وجود دارند. آن ها با هویت منحصر‌به‌فرد، آگاهی، توانایی، حقوق و تعهدات قانونی مشخص می شوند. اشخاص حقیقی دارای حضور فیزیکی و دارای صفات شخصی مانند عواطف، عقل و اختیار هستند. این ویژگی ها به‌طور جمعی نقش آن ها را در جامعه شکل داده و ظرفیت قانونی آن ها را تعیین می‌کند.
مطالب مرتبط: تعریف بدهکار و بستانکار در حسابداری به زبان ساده
ویژگی‌های اشخاص حقیقی به‌شرح زیر است:
- آغاز و پایان شخص حقیقی: تولد و مرگ
- نام و نام خانوادگی: در زمان تولد مشخص می‌شود
- اقامتگاه: آدرس محل سکونت
- تابعیت
هر شخص حقیقی با ویژگی های فوق شناخته شده و از دیگران متمایز می‌شود.
اشخاص حقوقی چه کسانی هستند و چه ویژگی‌هایی دارند؟
در مقابل اشخاص حقیقی، اشخاص حقوقی (legal person) قرار دارد که اشخاصی مصنوعی هستند که توسط قانون ایجاد و به رسمیت شناخته شده اند. این اشخاص که به عنوان شخصیت های حقوقی نیز شناخته می شوند، می‌توانند شرکت ها، شرکت های تضامنی، انجمن ها یا سایر سازمان هایی باشند که به رسمیت شناخته شده و دارای ظرفیت قانونی اعطا هستند. اشخاص حقوقی این امکان را دارند که قرارداد ببندند، دارایی باشند و در دادگاه شکایت کنند یا بر علیه آن ها شکایت شود.
ویژگی‌های اشخاص حقوقی شامل موارد زیر است:
- آغاز و پایان شخص حقوقی: زمان تاسیس و انحلال
- نام: نام شرکت، موسسه و… که در زمان تشکیل مشخص شده است.
- اقامتگاه: آدرس شرکت
- تابعیت
تفاوت بین اشخاص حقیقی و حقوقی چیست؟
تمایز بین اشخاص حقیقی و حقوقی در ماهیت وجودی آن ها و نحوه تعامل آن ها با نظام های حقوقی است. این بخش تمایزات کلیدی بین این دو دسته را با تأکید بر عواملی مانند منشاء، حقوق و تعهدات، تداوم و ظرفیت تجربیات شخصی تشریح خواهد کرد.
1. تشکیل:
- اشخاص حقیقی:
از طریق تولد شکل می‌گیرد.
هیچ روند قانونی رسمی برای تشکیل لازم نیست.
- اشخاص حقوقی:
از طریق یک فرآیند قانونی، مانند ثبت تشکیل شده است.
2. وجود:
- اشخاص حقیقی:
وجود با طول عمر فرد گره خورده است.
- اشخاص حقوقی:
مستقل از طول عمر بنیان گذاران یا اعضای خود، می‌توانند وجود داشته باشند.
3. مسئولیت:
- اشخاص حقیقی:
شخصاً مسئول اعمال و بدهی های خود هستند.
- اشخاص حقوقی:
بدهی عموماً محدود به دارایی های واحد تجاری است. مالکان/سهامداران اغلب شخصاً مسئول نیستند.
4. حقوق و وظایف:
- اشخاص حقیقی:
از حقوق و وظایف اساسی بشر برخوردار هستند.
- اشخاص حقوقی:
از حقوق و تکالیف اعطا شده توسط قانون بهر‌ه‌مند هستند.
5. مالکیت و کنترل:
- اشخاص حقیقی:
دارایی های شخصی را مستقیماً در اختیار دارند.
کنترل مستقیم بر امور خود دارند.
- اشخاص حقوقی:
مالکیت اغلب از طریق سهام یا منافع عضویت
کنترل توسط مدیران اعمال می‌شود.
6. مالیات:
- اشخاص حقیقی: مشمول مالیات بر درآمد شخصی.
- اشخاص حقوقی: مشمول مالیات بر درآمد شرکتی.
شباهت بین اشخاص حقیقی و حقوقی چیست؟
شباهت بین اشخاص حقیقی و حقوقی شامل موارد زیر است:
- حقوق قانونی: اشخاص حقیقی و حقوقی هر دو دارای حقوق هستند.
- امکان بستن قرارداد: اشخاص حقیقی و حقوقی هر دو می‌توانند از طرف خود قرارداد ببندند.
- رسمیت حقوقی: هر دو در مجامع قانونی به رسمیت شناخته می‌شوند.
- شخصیت حقوقی: هر دو دارای شخصیت حقوقی هستند.
- اعمال حقوقی: هر دو می‌توانند از طرف خود اعمال حقوقی را انجام دهند.
- رعایت قوانین: اشخاص حقیقی و حقوقی هر دو باید قوانین را رعایت کنند؛ هرچند حوزه قوانین آن‌ها متفاوت است.
سخن آخر
همان طور که در این مقاله دیدید، در جامعه ای که زندگی می‌کنیم، هم اشخاص حقیقی و هم اشخاص حقوقی وجود دارند. اگر چه اشخاص حقوقی را نمی‌بینیم، اما آن‌ها نیز دارای حقوق و تکالیفی هستند و از جهات مختلفی با اشخاص حقیقی در مراوره و تعامل می‌باشند. شناخت تفاوت ها، شباهت ها، حقوق و تکالیف اشخاص حقیقی و حقوقی، برای حسابداران، وکیلان و سایر افرادی که با قانون سر‌و‌کار دارند، ضروری است.